Meccano

Op 15 mei 1863 werd in Liverpool Frank Hornby geboren. Na het voortgezet onderwijs kwam hij als administrateur terecht bij een vleesimporteur.

Het zal aan het eind van de vorige eeuw zijn geweest, dat Frank Hornby zich afvroeg wat hij zijn kinderen met Kerstmis zou geven. Al peinzend en proberend ontwikkelde hij een bouwsysteem van metalen strips, wieltjes, assen, boutjes en moertjes. Hij wist zijn werkgever ervan te overtuigen dat dit bouwsysteem een grote toekomst had. In 1901 verscheen de eerste metaalbouwconstructiedoos onder de naam ‘Mechanics Made Easy’. De verkoop bleef sterk achter bij de verwachting en toen kwam de ware aard van Hornby boven water: inventiviteit. Hij kreeg een vooraanstaand hoogleraar achter zijn ideeën en toen hij in 1907 met de nieuwe naam Meccano kwam, begon het succes zich af te tekenen.

Frank Hornby koos meteen voor een systeem van basisdozen en aanvullingsuitrus t ingen. Een formule die nu nog steeds gangbaar is. De eerste Meccano-dozen bevatten zwarte strips. De zwarte lak bleek echter zeer kwetsbaar, waarop in 1914 besloten werd voortaan alle metalen delen van een laagje nikkel te voorzien. Een fraaie, maar ook dure oplossing. Toen in de jaren twintig de crisis zich ging aftekenen en speelgoed onbetaalbaar dreigde te worden, gooide Hornby meteen het roer om: geen duur nikkel maar een stevige laklaag in de kleuren donkerrood en donkergroen. Er werd zelf een doos 000 op de markt gebracht met kartonnen onderdelen.

Zonder nadere aankondiging veranderde Hornby in 1934 wederom de kleuren. Hij koos voor de opzichtige kleuren goud, rood en blauwe platen met een goudkleurig ruitjespatroon. De winkeliers klaagden over ontevreden vaste klanten die met deze wilde kleuren niet verder wilden bouwen.

Meccano Ltd. was inmiddels uitgegroeid tot een gigantische speelgoedfabrikant van onder andere Dinky Toys en Hornby- treinen. De bereidheid om weer met andere dozen te komen was niet zo groot. Nog net voor de Tweede Wereldoorlog kwamen de eerste groene balken en strips weer in de dozen Meccano terug. In de oorlog zelf kwam de productie stil te liggen.

Uitgerekend net voor Kerstmis 1945 waren de eerste Meccano-dozen weer te koop. Nu, met de nog steeds populaire kleuren rood en groen. Maar de concurrentie had de oorlog ook overleefd. De Deense fabrikant van houten speelgoed Lego kwam met een bijzonder handig alternatief van zichzelf vastklemmende plastic bouwstenen.

Meccano Ltd. probeerde door het invoeren van diverse plastic onderdelen en het ‘lichter’ maken van de dozen het tij te keren. Maar zonder succes; Lego werd bouwsysteem nummer één. In 1964 werd het roer drastisch omgegooid. De dozen kregen een eigentijds gezicht met blanke, blauwe en gele onderdelen. De verkoop herstelde zich, maar hét succes bleef uit. De zogenaamde Multikits (aktiedozen) van Meccano waren wel enorm populair. Tot teleurstelling van velen werd in 1978 door de directie besloten zich op deze dozen toe te leggen en de grotere dozen 7, 8, 9 en droomdoos 10 uit de handel te nemen. Het mocht niet baten; in 1979 werd Meccano Ltd. failliet verklaard. Gelukkig zijn de rechten overgegaan naar de Franse zuster-fabriek die nu, 1994, nog steeds volop produceert.