Jumeau-poppen
Een van de fabrieken die de meest mooie en tegelijkertijd, voor de verzamelaar althans, de meest raadselachtige poppen heeft gemaakt, is de firma Jumeau. Van 1842 tot 1957 zijn in zeer grote hoeveelheden de meest uiteenlopende variëteiten geproduceerd. De firma werd opgericht in 1842 in Parijs door Pierre Franςois Jumeau.
In 1849 wint hij zijn eerste medaille (brons) op een Parijse expositie en vanaf dat moment is zijn naam over de hele wereld, tot in China, bekend. Hij exporteert ook naar Amerika en West-Indië. De kleding van de poppen is het belangrijkste. Men ziet op deze manier in de landen overzee hoe de Parisiennes van goede huize gekleed gaan.
In 1878 is Jumeau de belangrijkste Franse poppenfabrikant en blijft dat tot in 1885 wanneer de firma Bru Jeune & Cie. haar voorbij streeft.
Op 7 februari 1885 vraagt Jumeau een patent aan voor slaapogen. Vanwege zijn prachtige luxe poppen heeft Jumeau nauwelijks last van de Duitse concurrentie.
Maar dan wint een andere fabriek op de Wereldtentoonstelling in 1885 te Parijs een gouden medaille en merkt de wereld dat er nog meer goede Franse fabrieken zijn. Het is de firma Bru Jeune & Cie. die al vanaf 1866 op de markt is, maar constant in de schaduw van Jumeau was gebleven.
In 1895 geeft de firma Jumeau openlijk toe dat zij de concurrentiestrijd met Duitsland bijna niet meer aan kan. Om te blijven bestaan, moeten zij goedkoper gaan leveren en dit gaat uiteraard ten koste van de kwaliteit van de pop. Merkloos komt het Jumeau product in de meest uiteenlopende kwaliteiten op de markt. In 1897 zien zij toch nog kans zo’n drie miljoen poppen – blank, mulat en zwart – te produceren en te verkopen.
Om de Franse pop te redden, gaan verschillende fabrikanten in 1899 samenwerken in een poging de productiekosten te verlagen en de Duitse concurrentie het hoofd te bieden.
Tien bekende Franse firma’s, waaronder Bru Jeune & Cie., Jumeau en Gaultier, gaan voortaan samenwerken onder de naam: S.F.B.J. (société Française de Fabrication de Bébés et Jouet)
Hier houdt dus de Jumeau-geschiedenis eigenlijk op. Maar het woord Jumeau is een begrip, als het ware een synoniem voor het woord pop, en als zodanig blijft ‘Bébé Jumeau’ bestaan tot september 1957.
Het herkennen van Jumeau-poppen
In de beginperiode zijn de poppen helaas niet gemerkt. Pas na 1878, wanneer de firma haar eerste gouden medaille wint, schijnt men de poppen en dozen te gaan merken met ‘Jumeau, médaille d’or Paris’. Op 31 augustus 1886 laat men het handelsmerk ‘Bébé Jumeau’ officieel registreren.
Er zijn koppen gemerkt met J, EJ en Jumeau, en koppen in rood bestempeld met ‘Tête Jumeau’.
Ook kan men op Jumeau-poppen vanaf 1894 het merk Bébé Prodige, en vanaf 1895 de merken Bébé Français, Bébé Moderne, Bébé Miracle en, nog steeds, Bébé Prodige aantreffen.
In de eerste jaren hebben de poppen altijd gesloten monden, gaatjes in de oren en vaste grote ogen van een schitterende kwaliteit. Vanaf 1885 maakt Jumeau ook poppen met slaapogen. Het oogmechanisme moet vanaf de achterzijde van de kop met de hand bediend worden. In 1896 verschijnen Jumeau’s met slaapogen met een eenvoudig mechanisme (zoals wij dat nu meestal kennen).
Poppen met rode en zwarte penseelstreken achter op de kop worden eveneens aan Jumeau toegeschreven.
Jumeau heeft voor het maken van zijn koppen biscuit en ook andere materialen gebruikt; lijven werden van leer, en vanaf 1879 ook van compositie en hout gemaakt. Bij de dubbel gelede, kort gedrongen en stevige lijven werden de dikke houten bovenbenen vaak voorzien van een brede gleuf. In de jaren ’90 kregen de poppen gemerkte schoenen aan, die je uiteraard ook los kon kopen. De poppen werden ook in gemerkte dozen verpakt; bij aankoop moesten de mensen kunnen zien dat het een Jumeau-pop was.